"ประวัติศาสตร์ การเมือง การสงคราม สมัยต้นรัตนโกสินทร์" ซึ่งเขียนโดย "รศ.ดร.สำราญ ผลดี" เล่มนี้ เป็นหนังสือที่บอกกล่าว ขยายภาพถึงดินแดนหนึ่ง รัฐและอาณาจักรที่ก่อร่างสร้างบ้านแปงเมืองด้วยเลือดเนื้อและการหลอมรวมใจของผู้คนในสังคมและอาณาจักร ในการรักษาความเป็นชาติความเป็นปึกแผ่นด้วยความเสียสละแรงกายแรงใจและชีวิตเพื่อการคงอยู่ของความเป็นชาติ จะเห็นภาพของการต่อสู้ดิ้นรนของผู้คน ซึ่งในครั้งหนึ่งคือเผ่าพันธุ์บรรพชนของเรา ที่คือไท...
ภายในเล่มประกอบด้วยเรื่องราวประวัติศาสตร์ช่วงปลายแผ่นดินกรุงธนบุรีซึ่งเกิดการจลาจล รัฐประหารและผลัดแผ่นดิน กล่าวถึงสงครามไทยกับพม่าในต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ตลอดจนถึงสยามมีปัญหากับอังกฤษ ไม่ว่าจะด้วยเรื่องการค้าการทูต เรื่อยมาถึงสงครามครั้งใหญ่อานามสยามยุทธ ไทยรบกับยวนเพื่อแย่งชิงความเป็นใหญ่เหนือลาว เขมร อันเคยเป็นรัฐประเทศราชของสยามในสมัยรัชกาลที่ 3 มาจบเล่มในช่วงการเมืองการสงครามกับฝรั่งเศส ช่วงของการเสียดินแดนบางส่วนในสมัยรัชกาลที่ 5 นับเป็นหนังสือที่ขยายความได้อย่างครอบคลุม กว้างขวาง และอัดแน่นด้วยเนื้อหาทีเดียว!