"จิตวิทยาและการทำใจทางพุทธศาสนา" สมเด็จพระบรมศาสดาทรงตรัสไว้ว่า "ปราศจากปัญญาก็ไม่มีฌาณ ปราศจากฌาณก็ย่อมไม่มีปัญญา" ผู้ใดมีทั้งปัญญาและฌาณย่อมอยู่ใกล้พระนิพพาน" พุทธวจนะข้อนี้ระบุชัดทีเดียวว่า การแสวงหาปัญญาพึงกระทำก่อนการปฏิบัติใด ๆ เพื่อทำใจตามแนวทางของพระพุทธศาสนา ทั้งนี้แม้ว่า ศีล สมาธิ ปัญญา สามประการนี้จะเป็นอุปกรณ์ซึ่งกันและกันก็ตาม และปัญญาในกรณีนี้ คือ การศึกษาคำสอนว่าด้วยจิตของ พระพุทธศาสนา หรือที่พึงเรียกว่า จิตวิทยาของพุทธศาสนา นั่นเอง
