หนังสือ ชาตินิยมในลาตินอเมริกา : กระแสลมแห่งความซับซ้อน (Nationalism in Latin America)

    หนังสือ "ชาตินิยมในลาตินอเมริกา : กระแสลมแห่งความซับซ้อน" เล่มนี้ เป็นการรวมบทความแปลที่ศึกษาเรื่องชาติ รัฐชาติ และชาตินิยมในลาตินอเมริกา โดยมุ่งเน้นวิพากษ์ทฤษฎีของ "เบเนดิกต์ แอนเดอร์สัน" ในชุมชนจินตกรรมเป็นหลัก ดังที่กล่าวไว้ว่า นักวิชาการที่ศึกษาลาตินอเมริกาจำนวนมาก แม้จะเห็นด้วยกับแอนเดอร์สันในทฤษฎีของเขาในองค์รวมบ้างไม่มากก็น้อย แต่ในเชิงรายละเอียดส่วนที่แอนเดอร์สันอ้างถึงครีโอลลาตินอเมริกาในฐานะที่เป็น "ผู้ริเริ่ม" อุดมการณ์ชาตินิยมนั้น ขัดต่อข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์ของลาตินอเมริกาอยู่หลายจุด

    บทความในบทต่อ ๆ ไปนั้นจึงจะชี้ให้เห็นถึงจุดอ่อนของทฤษฎีชุมชนจินตกรรมในหลาย ๆ ประเด็นด้วยกัน โดยสามารถกล่าวโดยคร่าว ๆ เป็นสามประเด็น อันได้แก่ (1) บทบาทของสื่อสิ่งพิมพ์ในลาตินอเมริกาช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 และต้น 19 (2) ความแตกต่างของจิตสำนึกความเป็นชาติในหมู่ครีโอลและในหมู่ประชากรกลุ่มอื่น ๆ และ (3) บทบาทของศาสนาในการสร้างชาติ โดยเฉพาะในบทที่สอง ที่จะชี้ให้เห็นอิทธิพลของศาสนาโรมันคาทอลิก ซึ่งถือได้ว่าเป็นส่วนประกอบสำคัญต่อการสร้างจิตสำนึกความเป็นชาติในประเทศอย่างเช่นเม็กซิโกและเปรู ทั้งหมดนี้ล้วนแล้วแต่นำมาสู่ข้อสรุปที่ว่า ชาตินิยมในลาตินอเมริกานั้น ไม่ได้เกิดขึ้นหรือริเริ่มในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 ดังที่แอนเดอร์สันชี้ไว้ หากแต่เป็นในศตวรรษต่อมาเสียต่างหาก