หนังสือ ลูกผู้ชายศรีบูรพา

 วรรณกรรมชิ้นเอกชิ้นหนึ่งของ ศรีบูรพา ที่แสดงทรรศนะของความเป็น ลูกผู้ชาย อย่างแท้จริง ศรีบูรพา แต่งเรื่อง ลูกผู้ชาย เพื่อเสนอข้อคิดว่า ความเป็นลูกผู้ชายไม่ได้อยู่ที่ชาติกำเนิด หรือยศศักดิ์ แต่อยู่ที่ความมานะบากบั่นในการสร้างตนเองและมีคุณธรรม ซึ่งจะทำให้เขาสามารถเปลี่ยนสถานะทางสังคมของตนเองจากสามัญชนไปสู่ชนชั้นสูงได้ แม้ว่านวนิยายเรื่องนี้จะยังแสดงค่านิยมของสังคมในการเทิดทูน สถานภาพของชนชั้นสูง แต่ก็เป็นการสร้างกำลังใจแก่สามัญชนทั่วไปว่า การศึกษาและคุณธรรมจะเป็นอุปกรณ์สำคัญ ที่ทำให้เขาฝ่ากำแพงของชนชั้นไป ดังกรณีของ มาโนช ลูกช่างไม้ ที่หมั่นเพียรในการศึกษา เป็นคนมีคุณธรรม มีความเสียสละ และที่สำคัญเทิดทูนในความยุติธรรมในที่สุดก็สามารถยกระดับตนเองให้ประสบความสำเร็จในสังคม ได้เป็นถึง ผู้พิพากษา พร้อมกันเขาสร้างตัวละครอีกตัวคือ คีรี ผู้ที่ถือกำเนิดเป็นลูกผู้ดี แต่เสเพลจนสุดท้ายก็ตกจากชนชั้นของตัวเองกล่ยเป็นโจรและต้องติดคุกในที่สุด