หนังสือ ทฤษฎีกษัตริย์โพธิสัตว์ : เวสสันดรชาดกในประวัติศาสตร์ไทย

เมื่อการดำรงอยู่ของสถาบันกษัตริย์ไทยมาถึงทางแยกเช่นนี้ เราจะอธิบายอิทธพลของสถาบันที่มีต่อสังคมไทยแทบทุกแง่มุม ตามความเป็นจริงได้อย่างไร คำอธิบายเรื่องเผด็จการทหารที่มีสหรัฐอเมริกาหนุนหลังและคอยอาศัยบารมีของพระมหากษัตริย์นั้นตอบคำถามได้เพียงบางส่วน การจะเข้าใจให้รอบด้านมากขึ้นเราต้องสำรวจลึกถึงรากความคิดว่าด้วยสถาบันกษัตริย์ของไทย ให้เห็นความหมายที่แท้จริงของคำว่า "สถาบันกษัตริย์" ในบริบทศาสนาและวัฒนธรรม

หนังสือเล่มนี้ว่าด้วยทฤษฎีสถาบันกษัตริย์ของไทย และชาดกอันเป็นประเภทวรรณกรรมศาสนาที่กล่าวได้ว่ามีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมให้ทฤษฎีนี้แพร่หลายมากกว่า 700 ปี หนังสือเล่มนี้จะเน้นชาดกเรื่องที่นิยมกันมากที่สุดคือ เวสสันดรชาดก ซึ่งอาจเป็นชาดกที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดในพุทธศาสนาเถรวาทของไทย เป็นเวลานับศตวรรษที่พระเวสสันดรได้สร้างกระบวนทัศน์อันเป็นแบบฉบับของผู้นำในอุดมคติไว้ในวัฒนธรรมการเมืองไทย ทั้งสำหรับพระมหากษัตริย์และเจ้านายทั้งหลาย ตลอดจนไพร์ฟ้าข้าแผ่นดิน เหตุใดชาดกเรื่องนี้จึงเป็นที่นิยมในหมู่ชาวไทยมายาวนาน และทำไมจึงเริ่มหมดความนิยมไปจากราชสำนักในช่วงครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 19 (ต้นพุทธศตวรรษที่ 25)